Σάββατο 4 Απριλίου 2009

Αλέξιος Σαμαράς: Κορυφαίος αγιογράφος, κατάγονταν από τον Αετό Ξηρομέρου και ζωγράφισε το 1726, το ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγούλα) στη Βόνιτσα.




Ο Αλέξιος Σαμαράς σπουδαίος εικονογράφος κατάγονταν από τον Αετό Ξηρομέρου. Πρέπει να γεννήθηκε γύρω στα τέλη του 1600. Ήταν άριστος τεχνίτης και το μεγαλύτερο γνωστό σύνολο υπογεγραμμένων έργων του σώζονται στο ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγούλα) στη Βόνιτσα. Με ιδιαίτερη φλόγα στην ψυχή και με ικανότητες ανέλαβε το μεγάλο αυτό πράγματι και ξεχωριστά ιερό έργο της αγιογράφησης του ναού στη Βόνιτσα. Η έμπνευσή του, η χρωματική ευαισθησία του, η δεξιοτεχνία του, ανέδειξε πραγματικά αριστουργηματικές εικόνες. Ο Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθανάσιος Παλιούρας, γνωστός για τη μεγάλη του προσφορά στη διάσωση της ιστορίας και των παραδόσεων, γράφει στο βιβλίο του "Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία":
Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγούλα) Βόνιτσας
Πέντε περίπου χιλιόμετρα από τη Βόνιτσα, στη τοποθεσία Αμαδερός βρίσκεται ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Παναγούλα. Σχηματίζει ελεύθερο σταυρό με καμάρες και κυλινδρικό τρούλλο στο κέντρο. Το εσωτερικό είναι κατάγραφο και σύμφωνα με την υπέρθυρη επιγραφή ή αγιογράφηση έγινε το 1726 από τους Αλέξιο Σαμαρά από τον Αετό Ξηρομέρου και Στέγιο (ή Στέφανο) Αναγνώστου από τα Αγραφα, όταν Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αρτας ήταν ο Ιωαννίκιος (1723-1727).
+ΑΝΗΓΕΡΘΕΙ ΚΑΙ (ΑΝΙCΤΟΡΗΘΗ) ΟΥΤΟC Ο ΘΕΙΟC ΚΑΙ ΠΑΝ/CΕΠΤΟC ΝΑΟC (ΤΗC ΥΠ)ΕΡΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗC/ ΔΕCΠΗΝΗC (ΗΜΩΝ ΘΕ)ΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΓΗΠΑΡ/ΘΑΙΝΟΥ ΜΑΡ/(ΗΑC ΔΙΑ CΥ)ΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ/ΤΟΝ ΕΥCΕΒ(ΕCTATON ΟΡΘ)ΟΔΟΞΟΝ ΧΡΙCΤΙΑΝΟΝ/ ΑΡΧΗΕΡΑΤ(ΕΒΟΝΤΟC ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΗΟΤΑΤΟΥ) ΚΑΙ ΛΟΓΙΟΤΑΤΟΥ Μ(ΗΤΡΟ)ΠΟΛΕΙΤΟΥ ΤΗC ΑΓΗΟΤΑΤΗC ΜΗ/ΤΡΟΠΟΛΕΟC Ν(ΑΥΠΑΚ)ΤΗ ΚΑΙ ΑΡΤΗC ΚΥΡΙΩ Κ/ΙΩΑΝΗΚΗ(Ω) ΕΠΗ ΕΤΟΥC AΨKS'/ ΕΝ ΜΗΝΗ (Φ)ΕΥΡΟΥΑΡΙΟΥ κζ ΕΝΔΙΚΤΗΟΝ Δ'/. χειρ ΑΛΕΞΙΟΥ (C)ΑΜΑΡΑ ΤΟΥ ΕΞ ΑΕΤΟΥ ΚΑΙ CΤ(ΕΡΓΙΟΥ;) ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ εξ αΓράφ(ων)
Γενικά υπάρχει ένα πυκνό εικονογραφικό πρόγραμμα. Όλες οι σκηνές χωρίζονται μεταξύ τους με χοντρές γραμμές. Στόχος του αγιογράφου ήταν να απεικονίσει, όσο ήταν δυνατό περισσότερα θέματα και πρόσωπα, τάση που παρουσιάζεται στους περισσότερους αγιογράφους του 18ου αιώνα που ήταν συγχρόνως τοιχογράφοι και αγιογράφοι φορητών εικόνων. Δείχνει επιμέλεια στην απόδοση του σχεδίου, υπομονή στις λεπτομέρειες και συντηρητισμό στα φώτα και τα χρώματα. Όλες οι σκηνές είναι μικρών διαστάσεων για μνημειακή ζωγραφική, και γι' αυτό μένει κανείς με την εντύπωση ότι πρόκειται για αγιογράφο κυρίως φορητών εικόνων, ή ότι το μέγεθος αυτό του το επέβαλαν τα ανθίβολα φορητών εικόνων που είχε στη διάθεσή του.Τεχνοτροπική σύγκριση με τις ελάχιστες αγιογραφίες της Παναγίας στο κάστρο, φανερώνει την ποιοτική σχέση της αγιογραφίας και των δύο μνημείων και την εξάρτησή τους πιθανότατα από το ίδιο συνεργείο αγιογράφων.
Πηγή: http://www.akarnania.net/vonitsa/greek/text45.htm